Οι δωσίλογοι στη Θεσσαλία

10:38 | 12 Μαρ. 2014

Ο δωσιλογισμός στην Ελλάδα εμφανίζεται με δύο μορφές, εκείνη των κυβερνήσεων Quisling και των μηχανισμών του μεταξικού κράτους που οι Γερμανοί βρήκαν και χρησιμοποίησαν και εκείνη των «Ταγμάτων Ασφαλείας». Τα μέλη τους εντάχθηκαν στις στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής, συμμετείχαν σε μαζικά αντίποινα και ο απροκάλυπτος σκοπός τους ήταν να πατάξουν κάθε αριστερή αντιστασιακή δραστηριότητα η οποία για τις αρχές κατοχής ήταν συνώνυμη με τον σλαβοκομμουνισμό και συνεπώς αντεθνική.

Του Βασίλη Παππά

Παρακρατικές οργανώσεις της δεξιάς υπήρχαν στην Ελλάδα πολύ πριν τον πόλεμο του 40 και την κατοχή. Καταρρίπτεται λοιπόν το επιχείρημα των νεοϊστορικών (του νέου ιστορικού κύματος) που επιχειρεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο στηριζόμενο στις τοπικές αντινομίες και διαμάχες μεταξύ δεξιών και αριστερών ένοπλων οργανώσεων με τοπικά χαρακτηριστικά. Όχι ότι δεν υπήρξαν και τέτοιες συγκρούσεις, αλλά ο κεντρικός άξονας του ελληνικού αστικού κράτους και των εθνικοφρόνων πολιτών ήταν και είναι;  η απόκρουση  του κομμουνιστικού κινδύνου.
Το βιβλίο «Ο Άντρας με την γερμανική στολή», της Μαρούλας Κλιάφα (Εκδ. Κέδρος), έμμεσα αναφέρεται στην οργάνωση ΕΕΕ (Εθνική Ένωσις Ελλάδος), τους τριεψιλίτες οι οποίοι έδρασαν τον καιρό της κατοχής στη Θεσσαλία, και ειδικά στα Τρίκαλα που η ΕΕΕ αριθμούσε περί τα 150 μέλη «Εις Τρίκαλα με αρχηγόν τον Μαντζούφαν. Η εύκολος δύναμις της ομάδος είναι 150 άνδρες. 2. Εις Ιωάννινα αποτελούμενον από 30 μέλη υπό τας διαταγάς του λοχαγού Μιχαλάκη…» (Αρχείο Εθνικής Αντίστασης, Εκδόσεις ΔΙΣ, αναφ. 393/22.7.44, 239/26.8.44, 79/22.7.44)».
Επειδή μερικοί τεχνηέντως καλλιεργούν τη λήθη, ας επιχειρήσουμε μια περιγραφή της οργάνωσης αυτής, των οποίων τα χαρακτηριστικά έχουν ανατριχιαστική ομοιότητα με το σημερινό ναζιστικό μόρφωμα της Χ. Α.
Η «Εθνική Ένωση Ελλάς» ιδρύθηκε επίσημα το 1927 στη Θεσσαλονίκη, αν και η δράση της είχε ξεκινήσει ήδη. Στο καταστατικό της η «Εθνική Ένωση Ελλάς», που θεωρείται η πρώτη τόσο μαζική φασιστική οργάνωση, διακήρυττε πως μπορούσαν να γίνουν μέλη της μόνο όσοι ήταν ελληνικής καταγωγής και χριστιανοί, ενώ η έδρα της οργάνωσης ήταν στο Μέγαρο Ερμείον, με πρόεδρο τον έμπορο Γ. Κοσμίδη, ο οποίος είχε γνωστή αντιεβραϊκή δραστηριότητα.Τα μέλη της έγιναν πιο γνωστά ως «τριεψιλίτες», λόγω των τριών «Ε» στον τίτλο της οργάνωσης, και στην αρχή όσοι είχαν εγγραφεί στα μητρώα της δεν ξεπερνούσαν τα 200 άτομα.
Την άνοιξη του 1927 η ΕΕΕ επιτίθεται με ανακοίνωσή της στο εβραϊκό στοιχείο της Θεσσαλονίκης  σύμφωνα με την οποία οι εβραϊκοί κύκλοι ήταν πίσω από τον ντόρο για την αυτονόμηση της Μακεδονίας, αλλά και για την αύξηση των κομμουνιστών στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα, γινόταν αναφορά και στα «Πρωτόκολλα της Σιών», (θυμίζει κάτι;) που τότε είχαν κυκλοφορήσει στη χώρα μας μεταφρασμένα στα ελληνικά.
Οι «τριεψιλίτες» είχαν τα εξής χαρακτηριστικά:
• Κυκλοφορούσαν στις δράσεις τους πειθαρχημένα και με χακί πουκάμισα, μπότες στρατιωτικού τύπου και κράνη. Εξ ου και το παρατσούκλι «χαλυβδόκρανοι».
• Απαγόρευαν στα μέλη τους να συναλλάσσονται με Εβραίους.
• Στο λάβαρο της οργάνωσης υπήρχε ο δικέφαλος αετός και το σύνθημα «Ελλάδα Ξύπνα», με αναφορά και στο «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια».
Μερικές από τις χαρακτηριστικές «επιτυχίες» της ΕΕΕ:
Στις 25 Ιουνίου 1933 δολοφονήθηκε από φασίστες «τριεψιλίτες», που είχαν στο μεταξύ επεκτείνει τη δράση τους κι εκτός Θεσσαλονίκης, ο Πειραιώτης λιμενεργάτης Θωμόπουλος. Δέχτηκε σφαίρες στο κέντρο της Αθήνας, όμως δεν ήταν το πρώτο θύμα, αφού είχε προηγηθεί και ο εμπρησμός της συνοικίας Κάμπελ στη Θεσσαλονίκη το 1931. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Τύπο της εποχής, υπήρχε και κάλυψη από τις αστυνομικές αρχές. (και άλλη σύμπτωση διαχρονική συνεργασίας αστυνομίας και φασιστικών μορφωμάτων).
Τον Ιούλιο του 1931 οι παρακρατικοί «τριεψιλίτες» κατέκαψαν τα χαμόσπιτα που ζούσαν περίπου 200 οικογένειες Εβραίων στη Θεσσαλονίκη. Από πυροβολισμούς έπεσαν νεκροί δυο άνθρωποι. Κι όμως, αυτό το έγκλημα έδωσε νέα ώθηση στην οργάνωση και η «Εθνική Ένωση Ελλάς» είδε την επιρροή της να αυξάνεται. Μάλιστα, όταν έγινε η δίκη, κανένας κατηγορούμενος δεν μπήκε φυλακή.
Περνώντας κατά τη μεταξική δικτατορία στην αδράνεια, αφού τα περισσότερα μέλη της ειδικά της νεολαίας επάνδρωσαν  την ΕΟΝ του Μεταξά, κάνουν την εμφάνισή τους μετά το 1942 – 43, όταν στην διαφαινόμενη ήττα των ναζιστικών στρατευμάτων κατοχής, η εθνικόφρων παράταξη δημιούργησε τις προϋποθέσεις απόκρουσης της μαζικότερης αντιφασιστικής οργάνωσης, του ΕΑΜ.
Εφημολογείτο ότι πίσω από τα κατοχικά Τρία Έψιλον κρύβονταν ο στρατηγός Μπάκος, δεξί χέρι του Τσολάκογλου και υπουργός Εθνικής Άμυνας στην κυβέρνηση των «Quisling». Ο στρατηγός Μπάκος, ένθερμος υποστηρικτής συγκρότησης ελληνικού εκστρατευτικού σώματος, για να συμμετάσχει παρά των ναζιστικών στρατευμάτων στην επίθεση κατά της Σοβιετικής ΄Ενωσης, χρησιμοποίησε τους τριεψιλίτες, ως «μαγιά» για αυτό το εγχείρημα. 
Συναφής είναι η μαρτυρία του τότε συνταγματάρχη Θρασ. Τσακαλώτου, στενού συνεργάτη του Μπάκου μέχρι να διαφύγει στη Μέση Ανατολή:
«Ο στρατηγός Μπάκος… μόνον έναν εχθρό έβλεπε: τους κομμουνιστάς. Τους δε Γερμανούς ως τους μόνους που μπορούσαν να τους εκμηδενίσουν. Γι’ αυτό ηθέλησε να κάμη εθελοντικά σώματα υπό καταλλήλους διοικητάς για να σταλούν να πολεμήσουν εναντίον των Ρώσων. Έκαμε ειδικήν συγκέντρωσιν τότε, εις την οποίαν εκάλεσεν έναν αριθμόν συνταγματαρχών, υπηρετούντων εις το υπουργείον.
Εξήγησε σαφέστατα την επιθυμίαν του και την πεποίθησίν του ότι όταν νικήση η Γερμανία, αυτό θα είναι ένα επιχείρημα στα χέρια της Ελλάδος. Τον απέτρεψα με όλην μου την δύναμιν και ενθυμούμαι ακόμη την φράσιν που του είπα: “Προσέχετε, ο ελληνικός λαός δεν συγχωρεί τοιαύτας αποφάσεις. Θα σηκωθούν και οι πέτρες ακόμη εναντίον εκείνων που θα τολμήσουν να πολεμήσουν εναντίον οιουδήποτε συμμάχου μας”.
Σταδιακά με τη χρηματοδότηση των Γερμανών και την κατάλληλη προπαγάνδα η ΕΕΕ απέκτησε κάποια απήχηση και μερικές εκατοντάδες νέα μέλη. Στην περιοχή της Θεσσαλίας π.χ., σύμφωνα με μια αναφορά ενός πληροφοριοδότη της ελληνικής κυβέρνησης στη Μέση Ανατολή το καλοκαίρι του 1944, δρούσε μια μεγάλη ομάδα 800 Τριεψιλιτών υπό τον αντισυνταγματάρχη Χρυσοχοϊδη, η οποία αποσκοπούσε στην αντιμετώπιση των κομμουνιστών.
Αυτοί είναι κάποιοι από τους εθνικώς δρώντες έλληνες δωσίλογους, οι οποίοι μέσω του εμφυλίου πολέμου 1946-49, αποκαθάρθηκαν και στελέχωσαν το βαθύ ακροδεξιό κράτος της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας. Ας μην ξεχνάμε ότι το 1950, ο Πλαστήρας αναγκάστηκε να παραιτηθεί αμέσως μετά το λόγο που έβγαλε στην Τήνο στις 15 Αυγούστου, για τα «μέτρα επιείκειας» και τις αντιδράσεις που προκάλεσαν. Τα μέτρα επιείκειας εφαρμόστηκαν μόνο προς την πλευρά των δωσιλόγων και των ταγματασφαλιτών. Παιδί του ακροδεξιού κράτους και ο ο Σπ. Γκοτζαμάνης, (δολοφονία Λαμπράκη) , ήταν μέλος του «Συνδέσμου Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντίστασης Βορείου Ελλάδας», μιας παρακρατικής οργάνωσης με επικεφαλής τον Ξ. Γιοσμά, συνεργάτη των Γερμανών στην περίοδο της κατοχής και μέλους της ΕΕΕ.
Εν κατακλείδι
Γράφει ο Ηλίας Νικολακόπουλος «…είναι πλέον καιρός να μελετήσει κανείς, με ψυχραιμία και χωρίς ιδεολογικές προκαταλήψεις, ένα φαινόμενο που αποτελεί ίσως μια από τις πιο σκοτεινές πλευρές της νεώτερης ελληνικής ιστορίας – κάτι που έχει άλλωστε επιχειρηθεί, εδώ και αρκετές δεκαετίες, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Και για τη μελέτη αυτή οι απλουστευτικές και ατεκμηρίωτες προσεγγίσεις που ερμηνεύουν τον δωσιλογισμό ως απότοκο της «κόκκινης βίας» απλώς αναπαράγουν την απολογητική ιστοριογραφία της δεκαετίας του ’50. Αρκεί απλώς να θυμηθεί κανείς ότι, το φθινόπωρο του 1942, όταν η Ελλάδα θρηνούσε ήδη 300.000 θύματα από το λιμό του προηγούμενου χειμώνα και η ένοπλη αντίσταση έκανε την πρώτη της ουσιαστικά εμφάνιση ανατινάζοντας τη γέφυρα του Γοργοπόταμου, κάποιοι άλλοι σχημάτιζαν κυβέρνηση (K. Λογοθετόπουλος) για να καταπολεμήσουν τον κομμουνισμό (δηλαδή την αντίσταση) ή συζητούσαν με τους Γερμανούς και τους Ιταλούς για τη συγκρότηση των Ταγμάτων Ασφαλείας (Ιωάννης Δ. Ράλλης ομιλεί εκ του τάφου, Αθήνα 1947, σελ. 31).
ΤΡΙΚΚΗpress