Ο Μεταξάς και άλλοι γενναίοι ήρωες του Όχι΄

Του Νίκου Λακόπουλου

Η Ιστορία δεν είναι καμμιά

 κρέμα καραμελέ, που τρώγεται

 με κουταλάκι στη Βεράντα.

                       Γιάννης Σκαρίμπας

Συστηματικά κάθε χρόνο σε τέτοιες επετείους αλλά και με άλλες αφορμές εξαίρονται οι ηγετικές και στρατιωτικές ικανότητες του Ιωάννη Μεταξά, αλλά και άλλων ηγετών όπως ο Κορυζής που αυτοκτόνησε- με αυταπάρνηση- και ο «στρατάρχης»- αλά Ντε Γκολ- Αλέξανδρος Παπάγος. Είναι οι ήρωες της Ακρο-Δεξιάς.

Σε ότι αφορά τον Αλέξανδρο Κορυζή, τον πρωθυπουργό που διαδέχτηκε τον Ιωάννη Μεταξά και είπε ΟΧΙ αυτή τη φορά στους Γερμανούς, δοτό ηγέτη άνθρωπο των ανακτόρων πλανάται το ερώτημα για τί αυτοκτόνησε. Η άποψη πως το έκανε για να μην υπογράψει την συνθηκολόγηση κι ότι διαφώνησε με τον βασιλιά δεν αντέχει στην έρευνα. Αν η αυτοκτονία αυτή είναι γενναία πράξη, τότε οι άλλοι που δεν αυτοκτόνησαν δεν είναι ή είναι πιο γενναίοι;

Ο Αλέξανδρος Κορυζής

Η αλήθεια για τον Αλέξανδρο Κορυζή, διορισμένο πρωθυπουργό και άνθρωπο των ανακτόρων είναι τελείως διαφορετική σύμφωνα με μια πιο πειστική άποψη που βγαίνει στην δημοσιότητα εβδομήντα χρόνια μετά, όπως δημοσιεύτηκε εδώ στο ΑΠ. Δες εδώ. Ο πρωθυπουργός διατηρούσε σχέση με γυναίκα που είχε παράλληλη σχέση με τον σοφέρ της Γερμανικής Πρεσβείας. Η βρετανική κατασκοπεία το ανακάλυψε και ο ίδιος ο Τσόρτσιλ ειδοποιήθηκε για το πώς διαρρέουν μυστικά που γνώριζε μόνον ο ίδιος, ο πρωθυπουργός κι ο βασιλέας. Τι ντροπή για έναν τόσο μεγάλο ήρωα!

Φυσικά η αυτοκτονία με δυο σφαίρες στην καρδιά, όσο κι ο ξαφνικός θάνατος του Ιωάννη Μεταξά, αλλά και του αστυνομικού διευθυντή Παξινού αργότερα, γεννάνε θεωρίες δολοφονίας τους από Άγγλους. Η Βραδυνή της εποχής μίλησε για έναν Άγγλο γιατρό που δηλητηρίασε τον Μεταξά, αλλά για ποιο λόγο οι Άγγλοι να δολοφονήσουν κάποιον που εξυπηρετούσε την πολιτική τους;

Ο Αλέξανδρος Παπάγος

O τρίτος ήρωας της εποχής –τιμώμενο πρόσωπο ακόμα- είναι ο Αλέξανδρος Παπάγος. Ο «στρατάρχης» δέκα χρόνια μετά δημιούργησε τον «Συναγερμό» αντιγράφοντας τον Ντε Γκολ ακόμα και στο όνομα του κόμματος. Μόνο που ο Ντε Γκολ ήταν ένας ήρωας για τον γαλλικό λαό κι ένας μεγάλος και σεμνός ηγέτης. Ο Παπάγος ήταν ο Αυλάρχης του βασιλιά,  ο σταυλάρχης του που διακρίθηκε στον Εμφύλιο. Μάλιστα όταν εκείνος έφυγε μετά συνθηκολόγηση δεν βρήκε θέση στο αεροπλάνο γιατί τα είχε κάνει ως αρχιστράτηγος θάλασσα. Ένας κατώτερος του- ο Τσολάκογλου- τον υποκατέστησε συνθηκολογώντας –ίσως γιατί εκείνος ήταν στο μέτωπο ενώ οι ηγέτες ήταν στον «Μεγάλη Βρετανία» από πού έφυγαν σαν λαγοί- με τον γενναίο βασιλιά μπροστά. Με απαράμιλλη γενναιότητα!

Η μυθολογία για την εποχή αυτή μένει στον ηρωισμό των φαντάρων και τα τραγούδια της Βέμπο, χωρίς να μπαίνει  σε λεπτομέρειες. Η στρατιωτική ηγεσία του Μεταξά ήταν τέτοια που διέταξε με τον Παπάγο υποχώρηση σε δεύτερη γραμμή Άμυνας πράγμα που στο οποίο δεν υπάκουσαν οι υφιστάμενοί τους στα χαρακώματα. Αν το έκαναν δεν θα υπήρχε κανένα «Αλβανικό» Έπος γιατί η μισή Ήπειρος θα είχε πέσει στα χέρια των Ιταλών.

Η κατάσταση του στρατού- να δίνει διαταγές ο Παπάγος που δεν εκτελούνται ή να υποκαθιστά ο Τσολάκογλου τον γενναίο αρχηγό του κράτους- δεν δείχνει καμιά στρατιωτική μεγαλοφυία. Η δημιουργία οχυρών ή η μυστική επιστράτευση για έναν πόλεμο που ήδη είχε αρχίσει είναι στοιχειώδης μέριμνα και όχι μεγαλοφυής σχεδιασμός. Ο ελληνικός στρατός –του Μεταξά- κατέρρευσε ως το 1947 που ανέλαβαν να τον αναδιοργανώσουν οι αμερικάνοι –για δικές τους ανάγκες και με δικά τους χρήματα και καθοδήγηση.

Το ένδοξο αντάρτικο με αξιωματικούς του ταχτικού στρατού αλλά κυρίως άνδρες και γυναίκες από τον λαό δημιούργησε μια εποποιία γιατί ο ένδοξος ελληνικός στρατός- που από τότε δεν έδωσε ποτέ και πουθενά καμία μάχη, αν εξαιρέσουμε την …Κορέα- είχε διαλυθεί- αν δεν ήταν ήδη διαλυμένος. Η Δικτατορία Μεταξά δεν οργάνωσε, αλλά αποδιοργάνωσε τον στρατό από τον φόβο νέων δημοκρατικών κινημάτων.

Ο Ιωάννης Μεταξάς

Όσοι εξαίρουν την μεγαλοφυΐα του κομπλεξικού κι αποτυχημένου κοινοβουλευτικού που έγινε δικτάτορας- με …δημοκρατικό, τάχα, τρόπο- δεν εξηγούν ορισμένα γεγονότα. Το ότι παρέδωσε το Ρούπελ ο ίδιος στους Γερμανούς ήταν βλακεία ή προδοσία; Aλλά τη μια φορά το «γεωστρατηγικό (!) μυαλό σου σε οδηγεί σε λάθος συμμαχίες και λάθος αποφάσεις και μετά κάνεις τα αντίθετα, τη μια από τις δυο φορές έχεις κάνει  γεωπολιτικό λάθος. Χωρίς να αποκλείεται να κάνεις και τις δυο φορές λάθος.

Ο Ιωάννης Μεταξάς δεν υπήρξε ηγέτης. Ακόμα κι ως δικτάτορας ήταν δοτός. Γιατί δεν υπάρχουν δοτοί ηγέτες. Ήταν πάντα η ορντίναντσα του βασιλιά που του υπαγόρευσε το ΟΧΙ και κείνος τόμαθε απέξω να το πει,  ακόμα και αν τελικά με αυτό διαφωνούσε. Διατηρούσε ανοιχτή γραμμή με τους Γερμανούς, προσπάθησε να πει Όχι και στους Άγγλους, κατά βάθος ήθελε να ανοίξει η  Γη να τον καταπιεί, που μπορεί τελικά να τον άκουσε και να τον κατάπιε! Δεν θα μάθουμε ποτέ τι θάκανε ο ίδιος με τους Γερμανούς, αλλά ο Γεώργιος που επέστρεψε με τα κανόνια του Σκόμπυ στην «πατρίδα του» ξέρουμε τι έκανε.

Εκείνο που δεν είναι γνωστό σε πολλούς είναι πως ο αυτός ο άνθρωπος, που κρυβόταν πάντα πίσω από την στολή του βασιλέα «του» κι αρνήθηκε να αναλάβει ρόλο στην Μικρά Ασία, όταν ήλθε- χάρη στον Κωνσταντίνο- η Μικρασιατική Καταστροφή, πήγε κρυφά στις φυλακές να βρει τον καταδικασμένο σε θάνατο Γιάνη (με ένα ν) Κορδάτο. Ο βασιλιάς ήθελε να κάνει με το ΚΚΕ …οικουμενική κυβέρνηση για να σωθεί, αλλά ο γραμματέας του ΚΚΕ του απάντησε ότι προτιμά να πεθάνει!

Φυσικά, την Ιστορία την γράφουν οι νικητές. Κι είναι ένα ερώτημα πως αφού στον πόλεμο νίκησαν οι συμμαχικές δυνάμεις στις οποίες ανήκαν και οι Έλληνες, ο ΕΔΕΣ και ο ΕΛΑΣ, οι νικητές βρέθηκαν ηττημένοι. Ο φασισμός πέρασε. Ακόμα κι αν ο Μεταξάς είπε με ειλικρίνεια το ΟΧΙ το πολιτικό προσωπικό της δικτατορίας συνεργάστηκε- με εξαιρέσεις- με τους κατακτητές. Το μετεμφυλιακό κράτος- ή καλύτερα παρακράτος- είναι συνέχεια της Δικτατορίας Μεταξά. Οι δωσίλογοι παρασημοφορούνται. Κι ο Μεταξάς δικαιώνεται.

Το Όχι και οι λάθος «ήρωες»

Η οικονομική ανάπτυξη της εποχής Μεταξά είναι αποτέλεσμα μεγάλων τομών που έγιναν την εποχή του Βενιζέλου.  Το ΙΚΑ που καρπώνεται ο δικτάτορας ως έργο του σχεδιάστηκε από τον Βενιζέλο και τον Παπαναστασίου. Ένας δικτάτορας δεν μπορεί να τιμάται ως ήρωας. Ένας μεγάλος ηγέτης που στηρίζεται στον λαό του δεν είναι δικτάτορας, ρόλους που διαλέξαν στην Ιστορία πάντα εκατόνταρχοι, λοχίες και συνταγματάρχες, όχι τυχαία. Οι στρατηγοί αναδεικνύονται και συχνά πέφτουν στην μάχη. Οι δικτάτορες στα παρασκήνια πίσω από τις πλάτες του λαού, όπως αυτός ο ανθρωπάκος, που θέλουν να παρουσιάσουν ως ηγέτη. (Για το ποιος ήταν ο «Γιαννάκης» ΕΔΩ).

Σ” αυτή τη χώρα γιορτάζουμε τις ήττες ως νίκες, τις ήττες τις λέμε «“έντιμους συμβιβασμούς»,  πανηγυρίζουμε τις προδοσίες σε λάθος γιορτές. Και λέμε Όχι τις  Κυριακές – σε παρελάσεις ή διαδηλώσεις, αλλά στην καθημερινή ζωή λέμε πάντα Ναι. Όσοι λατρεύουν ως ήρωα αυτό το ανθρωπάκι -όπως κάθε «κυβερνήτης» που φυλακίζει τους αντιπάλους του- το κάνουν γιατί κατά βάθος ο απερίγραπτος Μεταξάς που για Μεγα-Αλέξανδρο …δεν τον περνάς- τους μοιάζει. Η προσπάθεια να ηρωοποιηθεί ένας θρασύδειλος δικτάτορας που κατέλυσε την δημοκρατία προσβάλλει τους πραγματικούς ήρωες που  θα περπατούν- όπως λέει ο ποιητής- στα σκοτεινά, όσο δεχόμαστε μια τέτοια θεώρηση της Ιστορίας. Που μετατρέπει τους νικημένους σε νικητές και τους προδότες σε ήρωες. 

 Το μήνυμα του ΟΧΙ δεν αφορά μόνο τα εδάφη μιας χώρας, αλλά την ελευθερία και την δημοκρατία. Είναι μήνυμα κατά της τυραννίας, αντιφασιστικό κι ως τέτοιο είναι εναντίον του Μεταξά- ενός φασίστα- τυράννου. Με τόσα εγκλήματα, εξορίες, φυλακές, βασανιστήρια και με το μεγάλο έγκλημα της κατάλυσης της δημοκρατίας ο Μεταξάς, αν η Ιστορία είχε μια ομαλή πορεία και ζούσε ακόμα θα είχε μόνο μια θέση: στην εδώλιο, κατηγορούμενος για εσχάτη προδοσία. 

Ο Νίκος Λακόπουλος έχει εκδώσει τα βιβλία «Ο Αλέξης στη Χώρα των Θαυμάτων» (Εκδόσεις Λιβάνης), «Το μυθιστόρημα του Ναζισμού» (Εκδόσεις Καστανιώτη).

Via